Plastry na haluksy: co to jest taping podologiczny i jak działa?

Plastry na haluksy to kolejny sposób walki z tym dokuczliwym schorzeniem, który jest problemem sporej grupy osób. Kinesiotaping od jakiegoś czasu jest coraz częściej stosowaną metodą łagodzenia bólu czy rehabilitacji pacjentów z urazami w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego. Kiedy zatem może być stosowany taping i czy faktycznie sposób ten może przynieść ulgę pacjentom z haluksami?

Spis treści:

1. Tejpy, plastry na haluksy, kinesiotaping podologiczny – co to oznacza dla naszych stóp?
2. Jak działają taśmy kinezjologiczne na haluksy i deformację palucha koślawego?
3. Jak prawidłowo wykonać plastrowanie haluksów?
4. Czy plastry na haluksy są skuteczne?
5. Kiedy powinniśmy zrezygnować ze stosowania tejpów?
6. Jak bezpiecznie usunąć plastry kinezjologiczne ze stopy?

Co to jest kinesiotaping podologiczny?

Kinesiotaping to metoda polegająca na oklejaniu wybranych części ciała specjalnymi plastrami dynamicznymi, których parametry są zbliżone do tych charakterystycznych dla ludzkiej skóry. Ma on działanie rehabilitacyjne, a przy tym w żaden sposób nie ogranicza ruchów pacjenta. Plastrowanie haluksów przyspiesza naturalny proces leczenia stanów zapalnych oraz pozwala skorygować ustawienie palców. Dodatkowo zapewnia odpowiednią stabilizację mięśni oraz stawów, co pozwala zapobiec dalszemu postępowi choroby ^[1].

Taping ma zastosowanie w leczeniu dolegliwości bólowych w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego. Uznaje się, że wspomaga leczenie po urazach i operacjach (np. obrzęk, skręcenia i zwichnięcia czy zabiegi rekonstrukcji ścięgna Achillesa). Metoda ta jest też wykorzystywana w leczeniu blizn oraz krwiaków oraz w korekcji wad postawy. U osób czynnie uprawiających sport stanowi też sposób na ograniczenie ryzyka kontuzji oraz podniesienie sprawności ^[2].

Jeśli chodzi o taping podologiczny może on skutecznie łagodzić objawy związane chociażby właśnie z paluchem koślawym. Metoda ta pozwala ograniczyć stany zapalne i dolegliwości bólowe. Stanowi także ona sposób korekcji deformacji oraz zapobiegania jej pogłębiania się. Trzeba pamiętać, że tape podologiczny to nie to samo, co zwykłe plastry sprzedawane w drogeriach. Produkty drogeryjne chronią jedynie haluks przed otarciami przez obuwie, nie wpływając na samą deformację.

Jak działają plastry na haluksy?

Plastry na haluksy zostały zaprojektowane w taki sposób, aby naśladowały elastyczność ludzkiej skóry. Są one również pokryte z jednej strony specjalnym klejem medycznym, który skutecznie utrzymuje je na swoim miejscu do ok. 5 dni. Uważa się, że właściwie naklejone taśmy unoszą skórę z tkanek, które się pod nią znajdują, co może spowodować kompresję lub dekompresję tych obszarów ^[3].

U osób z haluksami wciąż dochodzi do przypadkowych uderzeń, nadmiernych otarć czy przeciążenia tego newralgicznego obszaru. Wówczas zaczyna się w nim gromadzić płyn limfatyczny, co w efekcie prowadzi do tego, że powstaje obrzęk, a nawet rozwija się zapalenie haluksa. Nadmiar płynów w tym obszarze wywiera natomiast ucisk na tkanki, co powoduje duży dyskomfort oraz często też ból haluksa ^[1].

Dlatego ważne w tym przypadku jest to, jak działają plastry na haluksy. Kluczowe są tutaj zmiany kompresji, który osiągamy poprzez odpowiednie naklejenie tapów w danym obszarze. W wyniku podniesienia skóry zwiększa się ilość wolnej przestrzeni w tkankach, w tych miejscach, w których kumuluje się płyn limfatyczny. W efekcie taping rozładowuje napięcie w okolicy tych tkanek, co może powodować złagodzenie bólu oraz zmniejszenie napięcia odczuwanego w tym obszarze ^{[3], [4]}.

Przypuszcza się, że taśmy prowadzą też do odrywania się komórek skóry, które przyczepiają się do ośrodków limfatycznych. Dzięki temu powstają swego rodzaju kanaliki, które ułatwiają drenaż limfatyczny w tym miejscu. To natomiast wpływa na zmniejszenie się obrzęku oraz usprawnienie przepływu krwi, a powstała wolna przestrzeń dodatkowo sprzyja regeneracji uszkodzonej tkanki.

Jak założyć taśmę kinezjologiczną na haluksa?

Należy podkreślić, że taśmy kinezjologiczne na haluksy można założyć zarówno w gabinecie podologicznym, jak i samodzielnie w zaciszu własnego domu. Oczywiście wymaga to nieco praktyki, ale już po kilkukrotnym nałożeniu plastrów można nabrać wprawy. Istnieje kilka różnych metod zakładania taśm, ale poniżej opisujemy ten najbardziej popularny, który wykazuje też wysoką skuteczność, gdy chodzi o bolący haluks. Zatem jak krok po kroku można samodzielnie założyć tejpy na palce u nóg?

1. Najpierw dokładnie oczyszczamy skórę ze wszelkiego typu kosmetyków, takich jak balsamy, oleje, odżywki czy kremy. Skóra powinna być czysta i sucha. Ewentualnie możemy też spryskać skórę dookoła haluksa specjalnym klejem do takich plastrów.
2. Przygotowujemy 2 cienkie, długie plastry i jeśli nie mają one zaokrąglonych końców, obcinamy je nieznacznie nożyczkami. Dzięki temu nie będą się one tak często zahaczały o ubranie czy skarpetki.
3. Zanim usuniemy z plastra papier zabezpieczający klej, przykładamy taśmę do podstawy dużego palca i owijamy ją wzdłuż wewnętrznej strony stopy, tak by jej koniec obejmował piętę. Następnie zaczynamy przyklejać taśmę od wyznaczonego miejsca na pięcie bez jej napinania, aż do połowy łuku stopy. W tym miejscu dociskamy taśmę palcami dłoni i naciągamy jej koniec, przyklejając plaster do haluksa i dużego palca, po czym już bez naciągania owijamy resztę taśmy wokół dużego palca.
4. Drugi cienki plaster naklejamy bez naciągania nieco powyżej pierwszego. Następnie w połowie łuku stopy układamy go dokładnie na pierwszym plastrze, przytrzymujemy palcami dłoni i naciągając go przyklejamy dokładnie w tym samym miejscu co pierwsza taśma.
5. Następnie przygotowujemy 2 szersze, krótsze taśmy i również zaokrąglamy ich końce.
6. W pierwszym z nich usuwamy papier zabezpieczający klej w środku i odchylamy go na boki, tak by jego naklejanie było wygodniejsze. Następnie naciągamy plaster i umieszczamy go w poprzek cienkich taśm, bezpośrednio na stawie u podstawy dużego palca lub w miejscu, w którym odczuwamy ból. Gdy taśma pokryje wskazany obszar usuwamy papier zabezpieczający i już bez naciągania przyklejamy boki plastra. Następnie w taki sam sposób postępujemy z drugim szerszym plastrem. Tym razem jednak umieszczając go mniej więcej w połowie szerokości pierwszej szerokiej taśmy.

O czym należy pamiętać przy samym zakładaniu?

Samodzielnie wykonywany taping na haluksy nie musi być wcale trudny. Warto jednak wiedzieć, co może decydować o tym, że taśmy będą się lepiej i dłużej trzymać w miejscu, w którym je przykleimy. Ważne jest między innymi:

• oczyszczenie i osuszenie – aby uniknąć problemów z odpowiednim przyklejeniem się plastra, skóra musi zostać dokładnie oczyszczona i osuszona;
• trzymanie palca na papierze, nie na plastrze – podczas naklejania i naciągania plastra jego końce trzymamy przez papier zabezpieczający klej, aby go nie uszkodzić;
• wycięcie okrągłych kształtów na rogach – zaokrąglone końce sprawiają, że tejpy na haluksy rzadziej zaczepiają się o ubranie lub skarpetkę. Dzięki temu dłużej trzymają się w danym miejscu;
• używanie kciuka podczas rozciągania – trzymając kciuk na długości taśmy podczas jej rozciągania możemy uzyskać równomierne naciągnięcie ;
• pocieranie plastra po nałożeniu – ciepło aktywuje klej , dlatego warto przez chwilę pocierać taśmy po ich przyklejeniu do skóry.

Czy taśmy kinezjologiczne na stopę są skuteczne?

Jeśli chodzi o kinesiotaping haluksy to oczywiście tylko jedno ze schorzeń, w których może on przynosić pacjentom realną ulgę ^[1]. Oczywiście trzeba jednak pamiętać, że u niektórych osób jego rezultaty będą lepsze niż u innych. Warto też podkreślić, że nie możemy liczyć na natychmiastowe zniwelowanie deformacji. Proces ten trwa zwykle wiele miesięcy, a zmiany kąta nachylenia dużego palca zachodzą stopniowo ^[5]. Najlepsze rezultaty można zauważyć u dzieci oraz osób z niewielkimi deformacjami. W bardziej zaawansowanych przypadkach tejpy na stopę mogą natomiast skutecznie zniwelować kłujący ból haluksa i ułatwić zredukowanie zapalenia w jego obrębie ^[4]. Może być to też element leczenia zachowawczego.

W przypadku takich metod jak tego typu specjalne plastry, kinesiotaping jest zalecany jako dodatkowy sposób leczenia deformacji. Dlatego najlepiej jest je stosować z innymi manualnymi formami leczenia jak chociażby ze specjalnymi aparatami na paluch koślawy. Zaletą taśm jest to, że nie utrudniają one poruszania się. Dodatkowo ich włókna pozwalają odprowadzać wilgoć, co jest kluczowe dla ich wygodnego noszenia oraz odczuwanego przez pacjenta komfortu. Zastosowany w nich klej medyczny pozwala natomiast na noszenie plastrów przez ok. 3-5 dni.

Kiedy zrezygnować z plastrowania?

Taping jest metodą walki z haluksami, która generalnie jest uznawana za bezpieczną. Podobnie jak w przypadku każdej innej formy leczenia istnieją jednak przeciwwskazania do jej stosowania. Kiedy zatem należy bezwzględnie z niej zrezygnować? Taśma na haluksy nie powinna być zakładana u osób, u których występuje:

• reakcja alergiczna – niektóre osoby mogą być uczulone na substancje zawarte w kleju;
• otwarte rany – zastosowanie taśmy może sprzyjać dostaniu się bakterii do rany i doprowadzić do jeszcze większego jej uszkodzenia;
• zakrzepica żył głębokich – wówczas zwiększa się ryzyko przemieszczenia skrzepu, co może doprowadzić do zatoru;
• cukrzyca – u osób z tą chorobą może występować neuropatia obwodowa, gdy dochodzi do zmiany czucia w stopie. W takim przypadku nie wiemy czy jest to objaw cukrzycy, czy może reakcja na tejpy ^[6]. Dlatego w przypadku cukrzycy zawsze konieczna będzie wizyta u specjalisty przed stosowaniem taśm.

Jak bezpiecznie usunąć tejpy z palca?

Czas usunięcia tejpów zależy od sposobu w jaki je nosimy. Możemy zatem usunąć je po nocy lub też dopiero po 3-5 dniach. Co bardzo ważne, nie wolno gwałtowanie zrywać plastrów. Jak zatem należy postępować?

1. Nakładamy na taśmę trochę olejku. Czekamy kilka minut, aż do momentu, gdy plaster nim nasiąknie.
2. Jeżeli mamy dużo włosków na palcach, taśmę ściągamy w kierunku ich wzrostu. Plaster powoli zwijamy i jednocześnie drugą ręką naciskamy na skórę , aby przytrzymać ją w miejscu.
3. Resztki kleju usuwamy podczas ciepłej kąpieli lub przy pomocy oliwki.

Jeśli zauważymy niepokojące objawy, takie jak bardziej spuchnięty haluks albo podrażnienie lub uszkodzenie skóry, nie powinniśmy ponownie naklejać taśm w tym miejscu. W takim przypadku należy skonsultować się z lekarzem.

Podsumowanie

Odpowiednio nałożone tejpy na haluksy mogą przynieś nam rzeczywiste rezultaty, w postaci redukcji dolegliwości bólowych i obrzęku, a nawet stopniowej zmiany kąta nachylenia palucha. Taśmy w dość łatwy sposób można nałożyć samodzielnie, ale oczywiście warto poprosić o instrukcję na przykład fizjoterapeutę. Pamiętajmy też, by w razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących skutków ubocznych udać się na wizytę do lekarza.

Źródła badań i literatura

• [1] http://www.podiatryinstitute.com/pdfs/Update_2018/Chapter_18.pdf
• [2] https://spts.org/member-benefits-detail/enjoy-member-benefits/journals/ijspt/v14n3#ijspt20190368
• [3] https://www.jstage.jst.go.jp/article/jpts/28/4/28_jpts-2015-875/_article
• [4] https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0161475415001311
• [5] https://journals.lww.com/md-journal/Fulltext/2016/11150/Effects_of_balance_taping_using_kinesiology_tape.36.aspx
• [6] https://www.hindawi.com/journals/ecam/2015/950519/